Stijgende prijzen zijn hét thema van dit moment, zeker ook als het gaat om je persoonlijke geldzaken.

Waar beleggers per saldo forse winsten boeken op de beurs in 2021 en huiseigenaren op papier meer overwaarde krijgen door de stijgende huizenprijzen, doen andere prijsstijgingen juist pijn: elektriciteit, aardgas en benzine worden allemaal duurder.

Tegelijk zijn er opvallende uitzonderingen van prijzen die juist niet of mondjesmaat stijgen. De belangrijkste hiervan is de prijs van geld, ofwel de rente. Zowel spaarrentes als hypotheekrentes blijven per saldo zeer laag en dat heeft alles te maken met het beleid van de Europese Centrale Bank.

Vooral het contrast tussen sparen en beleggen wordt steeds extremer: de koopkracht van spaargeld neemt af, terwijl beurskoersen op recordhoogtes bewegen. De vraag is uiteraard hoelang dit zo kan doorgaan, want beurswinsten ogen wel broos zoals de verkoopgolf van afgelopen vrijdag liet zien.

Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?

Bekijk hieronder de Blik op je Geld van november 2021:

Download hier de app voor Upday Nieuws

Huizenprijs: weer fors hoger

De huizenmarkt blijft bijzonder krap, met sterke concurrentie tussen kopers en weinig aanbod. In oktober is de huizenprijs met 18,3 procent gestegen vergeleken met een jaar geleden, meldden het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Kadaster deze maand. Dat is op één na de sterkste stijging dit jaar.

Toch worden er ook initiatieven geïntroduceerd die op termijn de vraag naar woningen zullen remmen en voor enige afkoeling op de woningmarkt kunnen zorgen.

Zo wil Amsterdam het vanaf volgend jaar moeilijker maken voor beleggers om woningen op te kopen voor de verhuur. Voor bestaande woningen met een waarde tot 512.000 euro geldt vanaf februari 2022 waarschijnlijk een zelfwoonplicht bij aankoop, ofwel een verhuurverbod dat vier jaar duurt.

Ook andere gemeenten hebben concrete plannen om dezelfde maatregel in te voeren. Het ontoegankelijk maken van deze woningen voor beleggers zal de vraag en daarmee de opmars van de huizenprijs remmen.

Verder wil het kabinet Rutte dat bij de verkoop van een huis een automatisch biedlogboek wordt bijgehouden. Dat moet de verkoop van woningen transparanter en daarmee eerlijker laten verlopen. Daarnaast laat de regering de mogelijkheid onderzoeken om voorbehouden voor financiering en een bouwkundige keuring verplicht te stellen.

Al deze veranderingen zouden in het voordeel van kopers zijn, die daarmee een beter overwogen bod kunnen uitbrengen. Dit zou extreem overbieden kunnen beperken.

Lees ook: Huis bezichtigen in de krappe woningmarkt: met deze tips van makelaars krijg je een voet tussen de deur

Hypotheekrente: de markt staat op een kruispunt

Met een lichte rentestijging achter de rug in oktober, is de hypotheekmarkt op een belangrijk kruispunt aangekomen: gaan de rentes vanaf hier alleen maar verder omhoog of wordt weer een daling ingezet? Dat eerste scenario is niet waarop consumenten hopen; ze zijn inmiddels gewend geraakt aan de historisch lage hypotheekrentes.

Kenners bij financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep verwachten dat de rentestijging voorlopig doorzet, maar dit zal minder hard gaan dan in de afgelopen paar weken. Veel zal afhangen van de rente-ontwikkeling op kapitaalmarkten.

De marktrente is in november ietwat gedaald, aangespoord door geluiden vanuit de Europese Centrale Bank. President Christine Lagarde van de ECB zei begin november dat de centrale bank volgend jaar de beleidsrente niet gaat verhogen. Dit vooruitzicht zorgde voor een neerwaartse druk op de marktrentes.

Experts bij de Hypotheekshop zien een dalende hypotheekrente voor de boeg. Volgens hen neemt de laatste tijd het aantal hypotheekrenteverlagingen weer toe en die trend kan zomaar doorzetten. De Hypotheekshop ziet hierin een herhaling van de afgelopen tijd, waar de continue daling van de hypotheekrente afgewisseld wordt door perioden van enkele weken met beperkte stijgingen. Volgens de Hypotheekshop is de laagterecord van september weer in zicht.

Verder is het volgens de Hypotheekshop opmerkelijk dat relatief meer consumenten ervoor kiezen om de hypotheekrente voor 20 en 30 jaar vast te zetten. Dat is ten koste gegaan van 10 jaar vast, ooit veruit de meest populaire rentevaste periode. Deze switch is waarschijnlijk gemotiveerd door het feit dat veel huiseigenaren de lage rentes zo lang mogelijk willen vast zetten.

Lees ook: Zo groot zijn de verschillen bij de hypotheekrente: de hoogste en laagste rentes voor 10, 20 en 30 jaar vast

Sparen: koopkracht neemt af door hoge inflatie

De kloof tussen de inflatie en de hoogste variabele spaarrente in Nederland is in oktober verder gegroeid. Goederen en diensten zijn vorige maand gemiddeld 3,4 procent duurder geworden, vergeleken met een jaar eerder. De hoogste variabele spaarrente bleef ondertussen op hetzelfde niveau als in september: 0,15 procent.

De reële rente voor spaarders, dus de spaarrente gecorrigeerd voor de inflatie, is daarmee verder in het negatieve territorium gedoken en is inmiddels 3,25 procent negatief geworden. Dit betekent dat de koopkracht van spaargeld snel afneemt. Of anders gezegd, de hoeveelheid spullen en diensten die spaarders met dezelfde hoeveelheid spaargeld kunnen kopen, wordt kleiner.

Lees ook: Dit verlies je aan koopkracht met €50.000 of €100.000 spaargeld op de bank, als de hoge inflatie niet ‘tijdelijk’ is

De grote vraag die zowel consumenten als economen bezighoudt, is hoe tijdelijk de hoge inflatie is. De Europese Centrale Bank (ECB) betoogt dat het snelle tempo waarmee de prijs van goederen en diensten stijgt, niet lang zal aanhouden. President Christine Lagarde van de ECB wil daarom het monetaire stimuleringsbeleid niet te snel terugdraaien.

Aan de andere kant van de oceaan overweegt de Amerikaanse centrale bank wel om het goedkoopgeldbeleid vanwege de hoge inflatie sneller af te bouwen.

Als de snel stijgende prijzen langer aanhouden zal dat wellicht ook de ECB aansporen om sneller het monetair beleid te verkrappen. Anders dreigt het scenario dat het vertrouwen in de koopkracht van de euro afbrokkelt.

Lees ook: Dit kun je besparen als je extra aflost op de hypotheek: dat levert een beter ‘rendement’ op dan sparen

Beurs: topjaar met veel onrust

Beleggers moeten tegenwoordig navigeren in een lastige markt: de waarderingen van aandelen zijn waanzinnig hoog, maar aandelenkoersen zijn gedurende het jaar per saldo steeds verder gestegen.

Wel ogen aandelenmarkten nerveus, zoals afgelopen vrijdag bleek, toen beurzen wereldwijd fors daalden door nieuws over het opduiken van een nieuwe, zeer besmettelijke variant van het coronavirus. In Amsterdam zakte de AEX-index met ruim 3 procent.

Tegelijk staat op jaarbasis nog een plus van zo'n 25 procent op de borden voor de meeste brede beursindices.

Wanneer en of dit kaartenhuis in elkaar valt, is moeilijk te zeggen, maar veel vooraanstaande en ervaren beleggers waarschuwen voor een beursdip.

De legendarische obligatiebelegger Bill Gross vindt dat beleggers in aandelen op een roze wolk zitten. Hij wijst naar de lage renteniveaus als boosdoener voor de huidige situatie. Gross denkt dat er vroeg of laat een grote beurscrash komt. “Het kan een paar dagen, een paar jaren of een decennium duren, maar dit gaat instorten", zei de medeoprichter van vermogensbeheerder PIMCO.

Zeepbel-expert Jeremy Grantham waarschuwt eveneens voor een beursdip van historische proporties. De hoofdstrateeg van vermogensbeheerder GMO spreekt van een enorme zeepbel op de financiële markten. Ook hij wijst naar de centrale banken en hun goedkoopgeldbeleid als de oorzaak voor de huidige gevaarlijke marktsituatie.

Aan de andere kant: als je naar het verleden kijkt, blijkt het niet zo te zijn dat na een topjaar waarin de beurs meer dan 20 procent of zelfs 30 procent stijgt, er in het daarop volgende jaar steevast een grote beursdip optreedt. Meestal stijgt de beurs in het jaar na een superjaar juist door, maar iets minder hard.

Lees ook: Dit zegt de beursgeschiedenis over topjaren met stijgingen van meer dan 20%: beurscrash na superjaar is relatief zeldzaam

Tanken: stijging benzineprijs, diesel vlakt af

Waar oktober werd gekenmerkt door een scherpe stijging van olieprijzen op de wereldmarkt, is die stijging in november afgeremd. Door de verkoopgolf op financiële markten van afgelopen vrijdag staan prijzen van ruwe olie op maandbasis zelfs meer dan 10 procent lager.

Het moet nog blijken of de prijsdaling op de oliemarkt doorzet, maar de eerdere afvlakking van de oliemarkt is wel deels terug te zien bij afgeleide producten als benzine en diesel.

Voor een liter diesel betaalde je op 22 november gemiddelde 1,65 euro. Dat is vergelijkbaar met het begin van de maand, blijkt uit data van tankpasaanbieder Travelcard die het CBS bijhoudt.

Benzineprijzen zijn in november wel verder gestegen. Een liter ongelode benzine kostte op 22 november gemiddeld 2,02 euro. Dat is toch weer 4 cent meer dan aan het begin van de maand. Maar als de afkoeling van de oliemarkt doorzet, krijgt dat mogelijk zijn weerslag op benzineprijzen aan de pomp.

Lees ook: Private lease, auto-abonnement of gewoon een occasion kopen, wat is het beste voor jouw portemonnee?

Vaste stroomprijs: nieuwe piek in november

De stijging van energieprijzen voor stroom en gas zet onverminderd hard door. Dat is vooralsnog alleen zichtbaar bij contracten waarbij de prijzen voor langere tijd vast staan. Zo is gemiddelde stroomprijs voor 1 jaar vast in november gestegen naar meer dan 20 cent per kWh, exclusief overheidsheffingen. Op jaarbasis gaat dit om een stijging van liefst 281 procent!

Dat stroom duurder wordt, komt mede door de stijgende CO2-prijs, schrijven kenners bij financiële vergelijker Pricewise. De CO2-prijs is inmiddels geklommen tot 70 euro per ton CO2-uitstoot. Dat is weer mede het resultaat van hoge gasprijzen én de laatste afspraken die zijn gemaakt tijdens de klimaattop in Glasgow, aldus Pricewise.

Voor variabele stroom- en gastarieven komt de grote klap in januari, want variabele prijzen worden doorgaans één keer per halfjaar aangepast. De verwachting is dat variabele tarieven dan in de buurt van de huidige tarieven voor de 1-jaarscontracten zullen komen.

De bovenstaande grafiek toont de gemiddelde prijzen per kilowattuur zonder de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de btw. Deze belastingen zorgen voor extra kosten van ongeveer 22 cent per kilowattuur boven op de kale stroomprijs bij een 1-jarig contract.

Vaste gasprijs: rechte lijn omhoog

Gasprijzen gaan nog een stukje sneller omhoog dan de stroomprijzen. In november heeft het 1-jaarstarief exclusief belastingen een nieuw record bereikt van gemiddeld 95,41 cent per kuub. Dat is liefst 379 procent hoger dan een jaar eerder.

De verwachting is dat ook hier de variabele tarieven per 1 januari een inhaalslag zullen maken.

De overheid heeft inmiddels aangekondigd dat er een tijdelijke compensatie komt voor de hoge energieprijzen. Als je hiermee rekening houdt dan heeft dit een aanzienlijk effect op de mate waarin energiekosten voor huishoudens stijgen.

Zo heeft energieleverancier Essent berekend dat de energierekening voor een gemiddeld huishouden met een variabel contract per 1 januari 2022 met 17,50 euro per maand stijgt. Ook Vattenfall kwam met een verhoging, die bij een gemiddeld verbruik van stroom en gas uitkomt op 13,75 euro per maand.

Lees ook: Van het gas af met slecht geïsoleerde woning door waterpomp van Vattenfall: dit moet je weten over terugverdientijd bij prijskaartje van €10.000 tot €15.000

[activecampaign form=24]

Lees meer over geld en vermogen: